Een chemobrein, wat is dat?

Laten we beginnen met het ontleden van dit mysterieuze begrip. “Chemobrein” is geen officiële medische term, maar eerder een informele manier om de cognitieve bijwerkingen van chemotherapie te beschrijven. Mensen die chemotherapie ondergaan of hebben ondergaan, merken soms dat hun geheugen, concentratie en denkvermogen niet meer zijn wat het ooit was.

Chemotherapie kan namelijk het cognitieve gedeelte van de hersenen aantasten, waardoor het brein van iemand met of na kanker niet meer zo goed functioneert als voor de behandeling. Een deel van de kankerpatiënten ervaart daardoor na de behandelingen problemen met het geheugen, concentratie, taal, plannen en hebben snel last van overprikkeling.

Overigens laten onderzoeken steeds vaker zien dat naast chemotherapie ook hormoontherapie invloed kan hebben op je hersenen en dus ook chemobrein kunnen veroorzaken. (Hormoontherapie kan alleen bij kankersoorten die groeien dankzij hormonen, zoals borstkanker, prostaatkanker, eierstokkanker of schildklierkanker).

Bij 70% van de mensen met een chemobrein verdwijnen de klachten binnen een paar maanden na het beëindigen van de behandeling. Ongeveer 30% van de mensen houdt klachten op de langere termijn.

Een kankerpatiënt die chemotherapie heeft gehad zal meteen herkennen wat een lotgenoot bedoelt met het ‘chemobrein’. Ja! Dat heb ik ook! Het denken, leren en snel handelen, zijn sinds de chemotherapie veranderd. Wat voorheen zonder moeite ging kost nu inspanning.

Zelf heb ik er ook last van. Zo doe ik bijvoorbeeld ook veel langer over het schrijven van een blog dan voor de behandelingen. Ik ben constant op zoek naar woorden, moet vaak nakijken hoe je sommige woorden ook alweer schrijft en ben regelmatig halverwege de zin kwijt wat ik wilde zeggen. Chemobrein dus. En ik ben één van de 30%.

Het effect van een chemobrein op je dagelijkse leven

Stel je voor dat je probeert een belangrijke e-mail te sturen. Je opent je laptop, maar voor je begint, vergeet je ineens wat je wilde schrijven. Je denkt: “Ik kom er wel op terug,” maar tegen de tijd dat je weer achter je laptop zit, ben je vergeten dat je überhaupt nog een e-mail moest sturen. Oeps!

Of je wil wat tegen je collega zeggen maar je weet ineens niet meer hoe ze heet, terwijl je toch al jaren samenwerkt. Of je bent je sleutels kwijt en kan ze nergens vinden om er vervolgens achter te komen dat je ze al die tijd in je hand hebt. En je moet nog je medicatie ophalen bij de… uhh..uhh.. *even Googelen hoe zo’n “medicijnenwinkel” ook alweer heet* oh ja, natuurlijk… bij de apotheek!

Je doet je best om alles te onthouden en op tijd te komen, maar het voelt alsof je door stroop rent terwijl je in werkelijkheid gewoon probeert te onthouden waar je 5 seconden eerder je telefoon hebt neergelegd.

Je hersenen lijken in een soort mist gehuld, en simpele taken voelen ineens als een lastige puzzel.

Stel je voor dat dit je elke dag gebeurt, en met elk klein dingetje in je leven. Welkom in de wereld van het chemobrein, waar het vaak voelt alsof je verdwaald bent in je eigen hoofd.

Lachen om je chemobrein?

Hoewel een chemobrein soms frustrerend kan zijn, is het ook belangrijk om er om te lachen. Wanneer je je bril loopt te zoeken terwijl dat ding op je neus staat mag je daar best de humor van inzien. Te kunnen lachen om dingen waar je tegenaan loopt maakt het allemaal wat minder zwaar.

Misschien ontdek je zelfs nieuwe manieren om dingen te doen. Post-its worden je beste vrienden, en notities in je telefoon helpen je om op tijd ergens te zijn.

Je wordt ook een meester in het improviseren. Wanneer je vergeten bent wat je wilde zeggen tijdens een belangrijk gesprek, glimlach je gewoon en zeg je: “Ik wilde iets geniaals zeggen, maar het lijkt erop dat mijn brein een koffiepauze heeft genomen!” Meestal zullen mensen met je meelachen, en eerlijk gezegd, een beetje humor helpt je om door deze periode heen te komen.

Tips om met je chemobrein om te gaan

Het is niet allemaal chaos en vergeten boodschappen. Er zijn manieren om je chemobrein een handje te helpen. Hier zijn een paar tips:

1. Bespreek het: Leg de mensen om je heen uit waar je last van hebt. Begrip is belangrijk.
2. Maak lijstjes: Schrijf alles op, van boodschappen tot dingen die je wilt doen en streep het af.
3. Beweeg: Vooral wandelen in de natuur geeft je hoofd rust. Maar ook sporten werkt goed.
4. Slaap voldoende: Slapen is belangrijk voor herstel. Pak ook overdag je rust momenten.
5. Schakel je hoofd even uit: Meditatie en Mindfulness geven je hersenen nieuwe energie.
6. Orde en regelmaat: Geef alles zijn eigen plek en zorg voor routine. Structuur helpt bij onthouden.
7. Stop met multitasken: Concentreer je op één taak tegelijk. Dat geeft meer overzicht.
8. Heb geduld: Probeer te accepteren dat het nu zo is als het is. En weet: het wordt beter.

Pak je rust wanneer dat kan!

Een chemobrein kan je leven op zijn kop zetten, maar het hoeft het niet te beheersen. Met een beetje humor en aanpassing kun je leren om te gaan met de wolk in je hoofd en zelfs een paar zonnestralen vinden om op te schijnen.

Dus de volgende keer dat je je sleutels niet kunt vinden, bedenk dan dat je ze waarschijnlijk gewoon in je hand heb… of misschien in de koelkast liggen. Wie weet?

Heb jij ervaring met een chemobrein? Deel je verhalen hieronder – als je ze nog kunt herinneren! 😉